Żywa skamieniałość (niepoprawnie: żywa skamielina) – pojęcie używane w stosunku do żyjących gatunków czy też grup roślin oraz zwierząt znanych poza tym jedynie ze skamieniałości i nie mających bliskich żyjących krewnych. Gatunki określane tym terminem przeżyły masowe wymieranie w przeszłości i z reguły ograniczają się do jednego czy kilku gatunków. Wynika to z samej definicji - gatunki, które przeszły radiację gatunkową (czyli były przodkami wielu współcześnie nam wystepujących gatunków) odniosły zbyt wyraźny sukces ewolucyjny, aby być nazwane żywymi skamieniałościami.

Podobieństwo liści skamieniałości Ginkgo sp. sprzed 170 milionów lat po lewej i żyjącej rośliny po prawej.

Przykłady

Rośliny

    * skrzypowate (Equisetaceae)
    * psylotowate (Psilotaceae)
    * araukaria (Araucaria)
    * miłorząb dwuklapowy (Ginkgo biloba)
    * metasekwoja chińska (Metasequoia glyptorstoboides)
    * sośnica japońska (Sciadopitys verticillata)
    * wollemia szlachetna (Wollemia nobilis)
    * amborella (Amborella trichopoda)

Grzyby

    * Neolecta

Zwierzęta
    * bezkręgowce
          o jednotarczowce (Monoplacophora, np.Neopilina galateae)
          o łodziki (Nautilus pompilius)
          o ramienionogi bezzawiasowe (np. Lingula anatina)
          o pazurnice (pratchawce, Onychophora, np. Peripatus)
          o skrzypłocze (Limulus polyphemus)
          o skorpiony (Scorpiones)
          o przekopnica właściwa (Triops cancriformis)
          o liliowce
          o lancetniki (Branchiostoma lanceolatum)
          o japoński krab pacyficzny (Macrocheira kaempferi)
    * kręgowce
          o latimeria
          o syrenowate (Sirenidae)
          o hatteria (Sphenodon)
          o żółwie
          o krokodyle
          o dziobak i kolczatka
          o okapi (Okapia johnstoni)
          o mysz cypryjska (Mus cypriacus)
          o laotański szczur skalny (Laonastes aenigmamus)






www.wikipedia.pl