Spinozaur (Spinosaurus – „kolczasty jaszczur”) – rodzaj teropoda z rodziny spinozaurów (Spinosauridae) żyjącego na obecnych terenach Afryki Północnej od albu do cenomanu, od około 106 do 93,5 mln lat temu. Pierwsze skamieniałości spinozaura zostały odkryte w Egipcie w 1910 roku i opisane przez niemieckiego paleontologa Ernsta Stromera. Okaz ten został zniszczony podczas II wojny światowej, jednak w 2005 roku znaleziono kolejną czaszkę dorosłego osobnika. Nie jest jasne, czy rodzaj Spinosaurus jest reprezentowany przez jeden czy dwa gatunki. Najlepiej poznanym gatunkiem jest S. aegyptiacus z Egiptu, a szczątki być może należące do przedstawicieli drugiego gatunku, S. maroccanus, odnaleziono w Maroku.
Charakterystyczną cechą spinozaura są wysokie wyrostki kolczyste kręgosłupa, o wysokości co najmniej 1,69 m i prawdopodobnie połączone płatem skóry, tworząc strukturę przypominającą żagiel, chociaż niektórzy autorzy sugerowali, że były one pokryte mięśniami i przypominały garb. Twierdzono, że struktura ta mogła służyć do termoregulacji lub odstraszanie wrogów. Według szacunków opartych na podstawie skamieniałości opisanych w 2005 roku dorosły spinozaur mógł osiągać około 16–18 metrów długości i ważył 7–9 ton, czyli więcej niż Tyrannosaurus rex i giganotozaur.



Spinozaur miał charakterystyczny wydłużony pysk, podobny do paszczy krokodyla, niewielkie przednie kończyny, długi ogon i charakterystyczny, złożony z wydłużonych wyrostków kolczystych pokrytych skórą „żagiel” na grzbiecie. Naukowcy nie wiedzą na pewno, do czego dinozaurowi był potrzebny taki żagiel, choć według niektórych teorii służył do regulowania temperatury ciała, bądź był używany w okresie godowym do wabienia partnera. Odwrócenie się od Słońca i ustawienie pod kątem 90° do chłodnego wiatru mogło skutecznie ochładzać krew przepływającą przez skórny żagiel[2]. Ernst Stromer spekulował, że wyrostki kolczyste mogły być wyższe u samców niż u samic[3]. Prowadzono dyskusje na temat funkcji stosunkowo długich przednich kończyn spinozaura. Niektórzy naukowcy uważają, że mógł on okazjonalnie poruszać się również na czterech łapach[4].
Szczęka i materiał czaszki przedstawiony w 2005 pokazują, że zwierzę to miało jedną z najdłuższych czaszek pośród wszystkich mięsożernych dinozaurów. Jej długość została oszacowana na około 1,75 m. Miał dwukrotnie więcej zębów niż inne duże teropody, były one jednak stosunkowo nieco mniejsze. Pomiędzy oczami znajdował się niewielki kostny grzebień[1].








www.wikipedia.pl